ویتیلیگو یا پیسی؛ چه کسانی در معرض برص هستند

بیماری برص یا ویتیلیگو یک بیماری خودایمنی است. در این بیماری ملانوسیت ها مورد حمله قرار می گیرند و از بین می روند. ملانوسیت ها سلولهای مسئول ساخت رنگدانه ها هستند. بنابراین بدون حضور این سلولها، پوست بیرنگ می شود. در برص معمولا تغییررنگ به صورت متقارن اتفاق می افتد و ممکن است به سرعت پیش برود. در این شرایط بیماری سریعاً مناطق وسیعی از پوست را درگیر می کند.

نوع دیگری از این بیماری، ویتیلیگو سگمنتال است. ویتیلیگو سگمنتال به شکل بیماری غیر متقارن است. این بیماری شیوع کمتری دارد و زمانی که بیمار در سنین پائین تر است اتفاق می افتد. پس از شروع بیماری معمولا بین 6 تا 12 ماه ادامه دارد و بعد از آن متوقف می شود. ضمنا سگمنتال ویتیلیگو یک طرفه و معمولا در پا، صورت یا بازو اتفاق می افتد.

در بیماری برص، سلول های ایمنی که باید بدن را در مقابل ویروس ها و باکتری ها مقاوم کند، برعکس به سلولهای سازنده ملانوسیت حمله می کند. کسانی که به بماری خودایمنی برص یا ویتیلیگو دچار هستند ممکن است به بیماری های دیگر خودایمنی هم مبتلا شوند. همچنین دیگر افراد خانواده آنها هم در معرض خطر هستند. به این بیماری پیسی هم گفته می شود.

نواحی از بدن که در اثر این بیماری دچار رنگ پریدگی شده اند در برابر نور خورشید آسیب پذیری بالایی دارند. بنابراین بیمار باید از ضدآفتاب های با SPF (sun protection factor) بسیار قوی استفاده کند.

علائم بیماری ویتیلیگو چیست

در اصل مهمترین علامت ویتیلیگو همان لکه های سفید رنگی هستند که روی پوست ایجاد می شوند. به این لکه ها دپیگمانتاسیون گفته می شود و در اندامهای مختلف مانند پشت دست، صورت یا بازوها به وجود می آیند. افرادی که به پیسی دچار می شوند بعضا اعتماد به نفسشان را از دست می دهند و همین طور به برخی بیماری های دیگر مثل یووئیت که التهاب لایه میانی چشم است و یا به بیماری التهاب لایه میانی گوش هم دچار  شوند.

البته تنها دلیل لکه های سفید رنگ پوست پیسی نیست و ممکن است دلایل دیگری هم وجود داشته باشد. مقاله “لکه های سفید رنگ پوست” را مطالعه کنید.

کدام قسمت از بدن بیشتر تحت تاثیر بیماری ویتیلیگو قرار می گیرد؟

در بیماری پیسی قسمت هایی از بدن بیشتر درگیر بیماری می شوند. این قسمت ها از بدن شامل

• دهان و چشم
• انگشتان و مچ دست
• زیر بغل
• کشاله ران
• اندام تناسلی
• داخل دهان

در مواردی در محل رویش مو و پوست سر هم لکه ها ایجاد می شوند و می توانند موهای آن ناحیه را هم سفید یا خاکستری کند.

اولین بار ویتیلیگو به چه شکلی ظاهر می شود؟

در نگاه اول ویتیلیگو اغلب به شکل لکه های رنگ پریده روی پوست ایجاد می شود که تدریجا سفید می شود. شکل لکه ها بر ای هر نفر متفاوت از  اشخاص دیگر است. برخی افراد لکه ها به شکل هیپرپیگمانتاسیون و برخی دیگر به شکل لکه های صورتی رنگ هستند. لبه های آنها در مواردی منظم و در مواردی نامنظم است. به شکل کلی نمی توان مقدار آسیب دیدگی  پوست را برآورد کرد.

انواع ویتیلیگو

ویتیلیگو در دو نوع سگمنتال و غیرسگمنتال دیده می شود، در موارد نادر این بیماری کل بدن را می گیرد. مایکل جکسون از جمله افراد مشهوری است که این بیماری به شکل کامل رنگ پوستش را تغییر داد.

بیماران سگمنتال به شکل یک طفه دچار بیماری می شوند، بیماری در کودکان شایعتر است و از هر سه کودک مبتلا یکی به سگمنتال مبتلا است.

بیماری برص از چه سنی شروع می شود

بسیاری از بیماران مبتلا به برص، قبل از بیست سالگی و حتی در سنین کودکی دچار آن می شوند. اما واقعیت آن است که در هر سنی ممکن است بیمار مبتلا شود و نمی توان قطعا سن خاصی را برای آن مطرح کرد.

علت ایجاد بیماری ویتیلیگو چیست

همانطور که گفته شد این یک بیماری خودایمنی است که در اثر از دست رفتن رنگدانه های پوست به وجود می آید. اما علت ایجاد بیماری خودایمنی که عامل آن است هنوز  مشخص نشده است.

در مواردی بیماری خود ایمنی ویتیلیگو با دیگر بیماری های خود ایمنی مانند پرکاری تیروئید همراه می شو اما این یک مسئله قطعی نیست و همه بیماران دچار این شرایط نمی شوند.

ریسک فاکتور ها و عوامل خطری که باعث ویتیلیگو می شوند این موارد هستند

• • اگر در خانواده تان شخصی به بیماری ویتیلیگو مبتلا است.
  • اگر شخصی در خانواده تان به بیماری خودایمنی دیگر مانند آنمی مبتلا است. مثلا پدر یا مادرتان این بیماری را دارند.
  • بیماری خودایمنی دیگری دارید.
  • به ملانوما (سرطان پوست) یا لنفوم غیرهوکچین (سطان سیستم لنفاوی) دچار هستید.
  • اگر تغییرات خاصی در ژن های خود دارید که مرتبط با ویتیلیگوی غیرسگمنتال است.

چه کسانی به ویتیلیگو دچار می شوند؟

بیشترین افرادی که در معرض بیماری ویتیلیگو هستند، افرادی هستند که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند یا به یکی از بیماری های خودایمنی که در اینجا آورده ایم دچار هستند.

• • بیماری آدیسون
  • آنمی یا کم خونی خطرناک
  • دیابت نوع یک
  • بیماری خودایمنی تیروئید
  • لوپوس
  • پسوریازیس
  • روماتیسم مفصلی

آیا ممکن است ویتیلیگو در اثر یک محرک به وجود بیاید؟

بله ممکن است ویتیلیگو در اثر یک محرک قوی عاطفی  استرس زا مانند زایمان به وجود بیاید. یا در اثر تماس با برخی مواد شیمیایی در محل کارتان. اگر در مواردی آسیب پوستی یا آفتاب سوختگی یا بریدگی مسبب آن شده است تعجب نکنید. البته ویتیلیگو قابل انتقال (مسری) نیست و شما از کسی که دچار آن شده بیماری را نمی گیرید.

درمان ویتیلیگو یا پیسی چیست؟

در واقع متخصصان هنوز نتوانسته اند روشی را پیدا کنند که باعث شود از دست رفتن رنگدانه های پوست متوقف شود ولی همچنان تخقیقات علمی زیادی بر روی این بیماری انجام می شود که در زیر به آن اشاره می کنیم ولی روش هایی وجود دارد که می تواند رنگدانه از دست رفته آن قسمت از پوست را برگرداند و به بیمار کمک کند. در یک مقاله جداگانه درباره روش های درمانی ویتیلیگو صحبت می کنیم. می توانید خلاصه روشها را در اینجا بخوانید.

دارو درمانی:

درمان این بیماری به نوع بیماری که درگیر آن هستید، مقدار پیشرفت بیماری، سن شما و همین طور اندام و سطح درگیر شده بستگی دارد. هنوز دارویی برای کنترل از دست رفتن رنگدانه ها کشف نشده است. اما داروهایی که سیستم ایمنی را کنترل می کنند و یا داروهایی که التهاب را کنترل می کنند به تنهایی یا در یک ترکیب دارویی و یا با ترکیب با نوردرمانی می توانند رنگدانه های قسمتهایی از پوست را برگردانند. کرم های کورتیکواستروئیدی از دسته داروهای کنترل التهاب هستند.

داروهای کنترل کننده سلولهای ایمنی، مانند تاکرولیموس که یک سرکوب کننده قوی ایمنی است روشی برای جلوگیری از پیشرفت بیماری است. اما مصرف این داروها باید حتما تحت نظر پزشک باشد تا مقدار و زمان مصرف آن برای شما و بر اساس بدن و بیماری تان مشخص شود.

نور درمانی:

در تحقیقات انجام شده درباره درمان فتوتراپی، ثابت شده است که بیماری پیسی پیشرفته با کمک اشعه فرابنفش (ultraviolet B (UVB)) کند، متوقف و یا کند می شود. اما با توجه به عوارض این درمان و خطر ابتلا به سرطان پوست، باید حتما درباره این نوع درمان با پزشکتان صحبت کنید.

دستگاههای کوچک قابل حملی برای این نوع درمان وجود دارد تا اگر نمی توانید به شکل مداوم مراجعه کنید از آنها در خانه تان استفاده کنید.

از این دسته درمانها، در صورتی که بیماری پیشفته باشد و قسمتهای زیادی از پوست رنگشان را از دست داده باشد به شکل معکوس هم استفاده می شود. یعنی با تابش نور باقی رنگدانه ها را از بین می برند تا پوست یکدست شود. اما این شرایط برای بیمار ممکن است با توجه بهحساسیت بسیار بالای وست به نور خورشید و … سخت باشد. به این روش دپیگمانتاسیون گفته می شود.

درمان جراحی

یکی دیگر از روش های درمانی در صورتی که دارو درمانی و یا فتوتراپی جواب ندهد، درمان جراحی است. در این روش از پیوند پوست برای قسمتهای درگیر استفاده می شود و یا با کمک روش تاول درمانی، با مکش تاول هایی روی پوست سالم ایجاد می شود که پس از آن از این قسمتها برای پیوند استفاده می کنند. سلول درمانی یکی دیگر از روشهایی است که برای درمان ویتیلیگو استفاده می شود. در این روش سلولهای از بافت پوست برداشته و در محیطی مجزا کشت داده می شوند و پس از آن این بافت جدید به پوست پیوند داده می شود.

آیا هر لکه سفیدی پیسی است؟

برخی از بیماری ها می توانند لکه های سفید ایجاد کنند و همه لکه های سفید ناشی از ویتیلیگو نیستند. اگر لکه های سفید روی پوست در زیر نور لامپ تقویت شوند، در این صورت احتمالا ناشی از بیماری ویتیلیگو یا پیسی هستند. اما در عین حال برخی بیماری ها مانند هیپوملانوز روده ای ایدیوپاتیک (IGH) هم می توانند باعث ایجاد لکه های سفید روی پوست شوند. تفاوت بین این دو بیماری در مقدار رنگدانه ای است که پوست در آن ناحیه از دست می دهد. در عین حال دسته ای که درگیر این دو بیماری می شوند متفاوت است. IGH معمولا در بین بزرگسالان و افراد مسن با پوست روشن اتفاق می افتد. گستردگی محدوده درگیر بیماری هم در این دو متفاوت است. در ویتیلیگو کل رنگدانه پوست از بین می رود و سطح درگیر تا کل بدن می رسد.

در عین حال درمان برخی بیماری ها ساده تر است و ممکن است با درمانی کوتاه مدت بیمار زیبایی خودش را به دست بیاورد. بنابراین در پاسخ به این که آیا هر لکه سفیدی ویتیلیگو است یا خیر، پاسخ منفی است و تا زمانی که معاینات پزشک را متوجه بیماری ویتیلیگو نکرده است نباید نگران باشید.

مطلب علت بروز انواع لکه های سفید پوستی را برای اطلاعات بیشتر مطالعه کنید.

مرکز پوست و زیبایی دختر زیبا